Getuige Mike Vogeleer, die voor het assisenhof zijn aandeel kwam toelichten in de reconstructie van de fatale sprong van Els Van Doren, meent het antwoord te kennen. Met een hoogst ongepaste opmerking ter attentie van de advocaten van de verdediging meende hij hun strategie onderuit te moeten halen, ten nadele van Clottemans.

Vogeleer diende zich aan als de ideale schoonzoon: nette jeans, sobere trui. Geduldig, galant, open blik. In ‘atmonauti’, de formatie die Marcel Somers, Tom Bolsius, Els Clottemans en Els Van Doren die fatale zaterdag in november 2006 wilden vormen, is Vogeleer de absolute top in België. Hij heeft meer dan zesduizend valschermsprongen op zijn naam staan, waarvan bijna een derde atmonauti.

Dat Clottemans die dag haar exit miste, zoals ze altijd beweerde, waardoor ze nooit bij de formatie geraakte, is volgens Vogeleer onzin. “Ze sprong laat, maar bij atmonauti is dat net een voordeel.” Vogeleer zei ook niet te begrijpen waarom Clottemans daarna in ‘sitfly’ zou zijn gegaan, zoals ze blijft volhouden. “Met sitfly krijg je een veel te brute opening van je valscherm en breng je de rest van de springers mogelijk in gevaar. Trouwens: haar springcomputertje maakte nooit melding van een sitfly.”

Clottemans, die haar eigen gelijk blijft najagen, zelfs tot in de kleinste details. Clottemans, die - volgens het openbaar ministerie - alles in het werk stelde om tijdens de sprong zo hoog mogelijk te blijven, zodat ze Els Van Doren kon zien verongelukken, en kon zien waar de pilot chute van Van Doren naartoe vloog, om hem als eerste te kunnen vinden.

“Zo’n pilot chute is tamelijk makkelijk te volgen”, zei Vogeleer. “Zeker als je je parachute hoger trekt dan de anderen, zoals Clottemans deed.” En toen zei Vogeleer iets wat zijn tot dan toe overtuigende tussenkomst helemaal de andere richting deed uitslaan: “Ze verliet schijnbaar opzettelijk de formatie. Het was een duidelijk, intentioneel manoeuvre.”

Op vraag van het assisenhof bekeek Vogeleer vorige week nogmaals de video van de sprong, gemaakt door de camera in de valhelm van Els Van Doren. Pierre Kessen van de Tongerse federale politie stelde een pv op van Vogeleers bedenkingen, maar dat Clottemans opzettelijk van haar as afwijkte, dat vergat Kessen te noteren. Vogeleer maakte er bij de nalezing van het pv geen punt van, maar pakte er gisteren toch mee uit. “Schandalig”, foeterde Clottemans’ advocaat Vic Van Aelst. “U komt hier met een stelling voor de dag waarmee u ons allemaal verrast.”

Volgens Vogeleer week Clottemans af van haar as om de pilot chute van Van Doren te volgen. “Ze wist dat die pilot chute belangrijk zou zijn, omdat daarmee het keiharde bewijs geleverd kon worden van de sabotage.” Als Clottemans als eerste de pilot chute vond, kon ze daarmee de verdenking van zich afwimpelen, zo leek Vogeleer te willen suggereren.

Van Aelst wees erop dat de deskundige die de parachute van Els Van Doren onderzocht, stelde dat het niet terugvinden van die pilot chute niets zou hebben veranderd aan zijn verslag, dat hij ook daarzonder zou hebben besloten dat er sabotage in het spel was. Vogeleer haalde zijn neus op. “Maar het zou wel iets hebben veranderd aan uw verdediging”, beet hij Van Aelst toe. Daarop greep assisenvoorzitter Michel Jordens in. “Het is niet gepast dat een getuige zulke opmerkingen maakt.” Of Vogeleer een vriend was van Marcel Somers, wilde Van Aelst weten. “Jazeker.” Van Aelst knikte. “Dan heb ik geen verdere vragen.” Somers weerde zich vorige week als een duivel in een wijwatervat om alle schuld op Els Clottemans te schuiven, die ontkent dat ze de de parachute van Els Van Doren saboteerde.

Zieke geest

Die ontkenning komt voort uit haar zieke geest, zo moeten we begrijpen. Volgens het driekoppige college van forensische psychiaters dat Clottemans onderzocht in opdracht van het gerecht, scoort ze hoog op paranoia en psychopatische deviatie. “Ze functioneert egocentrisch en is gevoelig voor afwijzing”, zei Renaat Mattheus. “Ze heeft een identiteitsstoornis, waardoor ze spiegelrelaties aangaat: hoe ze zich voelt, is afhankelijk van de mensen rond haar. Ze plaatst zich boven anderen om zich toch iemand te voelen.”

Clottemans heeft onvoldoende voeling met normen, vervolgde Mattheus. “Dat is haar psychopathie.” Psychiater Chris Dillen vulde aan: “Ze heeft narcistische, border-line- en theatrale kenmerken, die allemaal deel uitmaken van de B-cluster van persoonlijkheidsstoornissen, waar psychopathie onder valt.” Dillen had het zelfs over kernpsychopathie‚ en een electracomplex, de tegenhanger van het oedipuscomplex.

Niet waar, zei psychiater Lieve Dams, die Clottemans sinds haar gevangenisverblijf in 2007 behandelt. “Ze is een pseudopsychopate.” Dams vindt dat Clottemans een borderlinestoornis heeft, ook al omdat haar automutilerend gedrag zo typisch is. “Borderliners zullen agressie altijd tegen zichzelf uiten.”

Ook Frans Mesotten, die op vraag van de verdediging een psychiatrische tegenexpertise opstelde, zegt dat de theatrale, antisociale en narcistische kenmerken van Clottemans hem veeleer doen denken aan borderline, extreem aantrekken en afstoten, dan aan psychopathie. Bob Crombez, de psychotherapeut die Clottemans sinds haar opname in een psychatrisch ziekenhuis in 2008 is blijven behandelen tot vlak voor haar proces, deelt evenmin de mening van het psychiatrische expertencollege. “Els is gewoon heel gevoelig en kan haar emoties moeilijk reguleren.”