Mensen bieden hem weleens een broodje of geld aan als hij op blote voeten door het station loopt. Ach, die arme man, ziet Rob Salomonson ze denken, al is zijn opmerkelijke tred misschien net wat te energiek voor die van een hongerige dakloze. Met een beleefd lachje slaat hij hun aanbod af: nergens voor nodig. Hij loopt al achttien jaar blootsvoets en geheel uit vrije wil. Zijn knoestige voeten dragen de sporen van ruw plaveisel, weer en wind. “Mooie voeten zijn het niet, maar voor mij nooit meer schoenen. Alleen als het onder de vijf graden is, trek ik sokken aan. Maar liever doe ik dat niet, want dan loop ik al minder prettig. Mijn vrouw draagt minimalistische barefoot schoenen, maar ook daarop ga ik slordiger lopen. Dus voor mij altijd blote voeten,” verklaart Salomonson.

Hij werkt als verkoper bij De Trek Barefoot, een winkel gespecialiseerd in barefoot schoenen op het Haarlemmerplein. Deze minimalistische schoenen zijn flexibel, hakloos, vlak en passen zich aan de vorm van je voeten aan, zodat het voelt alsof je op blote voeten loopt. Vanuit de winkel geeft Salomonson in de avonduren de workshop ‘Houding en beweging’ en trainingen voor barefoot wandelen en hardlopen. Want alleen met een goede techniek is het mogelijk om pijnloos langere afstanden op blote voeten of minimalistische schoenen te lopen.

Blessurevrij

Salomonson heeft zelf jarenlang fanatiek op gewone hardloopschoenen gelopen. “Samen met mijn vriend Michael Klein volbracht ik talloze halve en hele marathons. We gingen steeds harder, maar kregen ook meer blessures. Mijn vriend stelde het eens op blote voeten te proberen. Hij begon wel met trainen, maar liep uiteindelijk geen marathon. Ik ging door, werd erdoor gegrepen en ben me er verder in gaan verdiepen.”

Salomonson stuitte op het boek Born to Run, waarin de Amerikaanse bioloog Daniel Lieberman vertelt over zijn onderzoek naar hardlopen op blote voeten. Hoe kan het dat de moderne schokdempende schoen pas in de jaren zeventig werd uitgevonden, terwijl daarvoor iedereen op platte gympen liep? Wat zegt het dat Afrikanen, die vaak voorop lopen in marathons, de eerste paar jaren van hun leven op blote voeten hebben doorgebracht? En waarom kunnen de Tarahumara, een volk uit Mexico, moeiteloos lange afstanden van 100 kilometer op blote voeten of sandalen afleggen? Het intrigeerde Salomonson. Zou dit hem kunnen helpen om voortaan pijn- en blessurevrij te hardlopen? “Er was, afgezien van Born to Run, nog weinig informatie, dus ik ben zelf gaan oefenen. In die tijd was ik een van de weinigen die op blote voeten hardliep,” vertelt Salomonson.

Dingena Mol

Op zijn atletiekvereniging AV Spirit in Lelystad reageerden andere lopers aanvankelijk lacherig en sceptisch. Hoewel Salomonson zich er niets van aantrok, was zijn eerste, blootvoetse halve marathon geen succes. “Ik had veel pijn, maar ging met een glimlach – die van een boer met kiespijn – de finish over. De volgende dag liep ik een herstelrondje van vijf kilometer en hoorde ik ‘krak, krak, krak’. Al mijn middenvoetsbeentjes waren gebroken. Ik moest kruipend naar huis. Zelfs hinkelen ging niet. Een halfjaar heb ik hiermee gesukkeld. Rob zal er wel mee stoppen, dachten ze bij mijn atletiekvereniging.”

Maar tot ieders verbazing gaf Salomonson niet op en kreeg hij het rennen op blote voeten volledig onder de knie. “Bij de ene tegel deed het meer pijn dan bij de andere, en ik vroeg me af waarom. De grootste les leerde ik van mijn kleinkind. Zij was twee jaar en kon overal overheen lopen en rennen terwijl ik moeite had met een ruwe ondergrond. Zij leerde mij het achterste been op te tillen en niet af te zetten, zoals de rest van de wereld doet. Hierdoor merkte ik geen verschil meer in ondergrond. Ook heb ik een kleinere paslengte en een hogere pasfrequentie. Ik loop met een losse enkel. Deze techniek zorgt ervoor dat ik geen blessures meer heb, minder moe word van lange afstanden, geen rug- of knieklachten meer heb en geen spanning voel op mijn kuiten, achillespezen of nek. Het is kortom beter voor je hele lijf.”

Contact met de grond

Salomonson geeft inmiddels twaalfweekse barefoot trainingen bij AV Spirit. “Die zitten elke keer helemaal vol. Ook de workshops worden goed bezocht. In de winkel is het nu zo druk dat ik geen tijd meer heb om elke klant het hele verhaal over barefoot running te vertellen. Mensen vinden het niet meer zo vreemd om op blote voeten te rennen. Ik geef lezingen aan podologen en fysiotherapeuten. Ook zij beginnen het verhaal nu te begrijpen.”

“Deze workshop gaat vooral over wat je allemaal fout kunt doen,” zegt Salomonson als hij het verhaal van zijn eigen eerste blootvoetse schreden uit de doeken heeft gedaan. Vier deelnemers zitten in de felverlichte winkel om te leren hoe zij op blote voeten kunnen wandelen of hardlopen. Om de beurt vertellen ze waarom ze van hun schoenen af willen. Voor de een is het vanwege een verdraaide knie en een achillespeesblessure, de ander wil beter leren lopen op barefoot schoenen.

“Het lijkt wel een AA-meeting,” grinnikt Jan-Willem Drost (56). Hij kocht anderhalf jaar geleden barefoot schoenen. “Mijn hele leven heb ik op steunzolen gelopen vanwege doorgezakte voeten. Ik kon niet zonder en reed er zelfs voor naar huis als ik ze vergat bij het sporten. Nu mis ik ze totaal niet meer. Voor honderden euro’s heb ik mooie schoenen gekocht, maar ik draag ze niet meer. De minimalistische schoenen bevallen me goed. In het begin was het moeilijk om erop te lopen, maar na twee maanden was ik gewend. Ik krijg wel wat last van mijn knieën als ik er langer op loop. Met een verbeterde looptechniek en goede adviezen hoop ik dat te veranderen.”

Deelnemer Carla Mehta-Roggekamp (55) heeft nooit barefoot gelopen, maar hoopt dat het kan helpen bij haar evenwichtsproblemen. “Ik heb het idee dat ik dan meer contact heb met de grond en ik beter balans kan houden. Dat zou voor mij een uitkomst zijn, want ik hou erg van wandelen.”

Salomonson beaamt dat: “Ik denk dat het lopen op blote voeten daar zeker bij kan helpen.”

Ruth Langemeijer rende van de ene naar de andere kant van Engeland op blote voeten.Dingena Mol

Tijdens de workshop leren de deelnemers meer over zes belangrijke onderdelen van natuurlijk bewegen: ontspanning, ademhaling door de neus, zitten, staan, wandelen en rennen. In aansluiting daarop is het mogelijk om eens in de twee weken op donderdagavond wandel- en rentrainingen te volgen. “Dat zijn geen grote aantallen mensen. Sommigen haken ook weer af. Maar degenen die er echt door gegrepen raken, blijven het doen,” zegt Salomonson.

Ruth Langemeijer (50), barefoot trainer en eigenaar van Feetback in Amsterdam, is een van de eerste volgelingen van Salomonson. Zaterdag liep ze nog 24 kilometer hard in de duinen. Anderhalf jaar geleden rende ze met een rugzakje van de ene naar de andere kant van Engeland, gemiddeld een marathon per dag. Op blote voeten.

Twaalf jaar geleden had ze daar niet op durven hopen. “Ik had last van mijn knieën en kon de trap niet meer op en af. Wandelen in de bergen lukte niet meer. In het ziekenhuis werd me verteld dat ik versleten knieën had en geen duursporten meer mocht doen. Dat is erg vervelend voor iemand die veel energie heeft en graag lange afstanden loopt, fietst, schaatst en skeelert. Tot ik tijdens een veiling voor het goede doel de kans kreeg een barefoot running-les van Rob te nemen.”

Na vier lessen kon Langemeijer pijnvrij vijf kilometer hardlopen op blote voeten. Ze werd zo enthousiast dat ze in 2017 samen met Salomonson Stichting Barefoot Bewegen oprichtte, die in Hilversum succesvolle barefoot evenementen organiseerde om het toen nog nieuwe fenomeen te promoten. Ook raakten Langemeijer en Salomonson nauw betrokken bij de winkel De Trek Barefoot, opgericht door Jeroen van der Meij. Eerst aan de Rozengracht, tegenwoordig op het Haarlemmerplein. “We maakten ons sterk voor meer trainers in Nederland. Inmiddels zijn er veertien, inclusief Rob en ik. Sinds een jaar of vijf lijkt barefoot running meer geaccepteerd te zijn. Ook de minimalistische schoenen zijn populair. In het begin waren er op onze landelijke barefoot evenementen nog maar drie schoenenmerken, nu zijn het er zo’n vijftig.”

Steeds vaker krijgt Langemeijer enthousiaste reacties of een opgestoken duim als ze blootvoets voorbijrent. “Voorheen riepen ze: ‘Joh, je bent gek!’ En nog steeds hoor ik vaak de bekende grap: ‘Je bent je schoenen vergeten!’ Maar ik merk dat het begint om te slaan. Mensen hebben erover gehoord en snappen dat het beter is voor je lijf en je voeten. Zelf gruw ik ervan als ik hardlopers in van die dure, fashionable ‘winegum’-schoenen voorbij zie komen; hun voeten kantelen alle kanten op. Al hoeft van mij echt niet iedereen op blote voeten te lopen. Als je helemaal geen klachten hebt, zou ik het niet doen. Het vergt wel wat van je: je moet opnieuw leren lopen. En nadelen zijn er ook. Ik heb altijd een speld bij me om een stukje glas of duindoorn uit mijn voet te halen als ik erin stap.”

Langemeijer gaf aanvankelijk groepslessen op zaterdag, maar vanwege haar werk als uitvoerder in de bouw, beperkt ze zich nu tot privélessen. Vaak zijn het mensen met een blessure of andere pijntjes die bij haar aankloppen. “Zij zien barefoot running als een manier om daar van af te komen. Ik vraag altijd eerst of iemand zich heeft laten checken bij een huisarts of specialist. Als er echt iets stuk is in je lijf, wil ik dat weten. Maar vaker zijn te veel stress, spanning en een verkeerde looptechniek de oorzaak. Daarnaast geef ik les aan langeafstandslopers die geïnteresseerd zijn in barefoot running omdat ze op deze manier energiezuiniger kunnen lopen.”

Marathon op sokken

Chris van Dommele (25) volgde dit voorjaar zijn eerste les bij Langemeijer. Hij wil op 19 oktober de marathon van Amsterdam op sokken lopen. “Ik zet me in voor Alzheimer Socks, een initiatief dat jaarlijks geld inzamelt voor Alzheimeronderzoek. Mijn moeder is 57 jaar en kreeg drie jaar geleden Alzheimer. Het nieuws kwam als een klap. Om aandacht te vragen voor jongdementie en geld op te halen voor onderzoek, wil ik de marathon op Alzheimer Socks lopen. Maar daarvoor is wel wat voorbereiding nodig.”

Chris van Dommele oefent op sokken: ‘De techniek gaat goed, de blaren zijn lastig.’Dingena Mol

Hardloopcoaches verwezen Van Dommele door naar Ruth Langemeijer. “De eerste les was pal voor het kantoor van Booking.com. Het was lekker weer en er zaten allerlei mensen op het terras, dus we trokken wel wat bekijks. Maar het was heel leuk. Ruth heeft me daarna een opbouwschema voor vijf kilometer meegegeven. Over een maand kom ik bij haar terug voor een tweede les.”

Vanzelf gaat het nog niet. “In het begin had ik last van mijn kuiten, maar dat is een kwestie van training. De techniek gaat goed, maar vooral de blaren en bloedblaren zijn lastig. Een keer heb ik ondanks een blaar doorgezet, maar daarna was er een stuk eelt weg uit mijn voet. Ik hoop dat dit op den duur minder wordt. En ja, als ik voorbijloop, lachen mensen me weleens uit, maar ik blijf gefocust op de weg die voor me ligt. In Amsterdam zijn genoeg gekke mensen die gekke dingen doen. Daar kan ik ook nog wel bij. Ik wil mijn doel bereiken: die marathon op blote voeten gaat me zeker lukken!”

Luister ook naar de Parool Podcast, dé podcast over Amsterdam waarin Raounak Khaddari en Tim Wagemakers je iedere week bijpraten over alles wat er in de stad gebeurt.