José De Cauwer had laatst, na de Dauphiné, bij Sporza een mooie uitsmijter. Het kwam hierop neer: “We zullen dat analyseren, om nog eens te analyseren en dan nog eens, om dan als analist vast te stellen dat we ernaast zitten.”

Het is al even dat De Cauwer, zelf vaak opgevoerd als een orakel, twijfelt aan de voorspellende waarde van analisten en commentatoren en hun analyses en commentaren in de sport. Ooit bracht hij, dat was op De Groote Sluitingsprijs van Bahamontes, zijn versie van de klassieker ‘Maintenant je sais’, van Jean Gabin.

‘Maintenant je sais’ was rappen avant la lettre, dus veel zingen is daar niet aan, maar iedereen in de zaal hield bij zoveel hybris toch zijn hart vast. Nergens voor nodig. De toen al éminence grise van het gild sloeg zich er moeiteloos doorheen. Al was hij daar zelf niet meteen van overtuigd en geloofde hij achteraf ook het compliment niet van ondergetekende aan zijn adres. Na veel aandringen zei hij: allee dan, merci.

In het chanson gaat Gabin alle leeftijden af waarop hij het zeker wist: maintenant je sais. Om tien jaar later te beseffen: toen wist ik het niet, maar nu wel. Enzovoort en zo verder. Uiteindeljk besluit hij: maintenant je sais, je sais qu’on ne sait jamais.

Gabin was zeventig toen hij dat zong. Daar is De Cauwer al even voorbij, en hij heeft nog even te gaan want in zijn familie worden ze allemaal honderd jaar. Ik ben daar nog niet voorbij, maar de analyse van Gabin en De Cauwer, dat we het nooit weten, deel ik al langer. Zelfs voor zoiets onbenulligs als een mening over sport is dat een permanente garantie op existentiële crises.

De man die mij voor het eerst wees op de illusie van de absolute kennis was Monseigneur le prince Alexandre de Merode, die ik dacht klem te hebben gereden als voorzitter van de medische commissie van het Internationaal Olympisch Comité toen ik doorging op zijn onbestaande medische achtergrond. Hij antwoordde: “Ik ben de best denkbare voorzitter van die commissie. Al die docteurs in mijn commissie denken dat ze de wijsheid in pacht hebben. Ik niet, ik ken er inmiddels genoeg van om te weten dat ik er niks van ken.”

We worden in de sportuitzendingen en op de sportpagina’s om de oren geslagen met meningen, voorspellingen, ontledingen tot in het absurde. Iemand zou eens alle voorspellingen in de studio’s moeten – jawel – analyseren om na te gaan wat nog overblijft van de aannames weken nadat de wedstrijd is gespeeld of gereden. Misschien kan daar zelfs een score van worden bijgehouden.

Zoals Jan Bakelants: zeven keer juist, tien keer mis, drie keer onbeslist. Of in het voetbal, Frank Boeckx, een hele klus want Boeckx is analist bij elke wedstrijd die op deze planeet wordt gespeeld: zevenduizend keer juist, tienduizend keer mis, drieduizend keer mossel noch vis.

Nu, er is een verschil tussen Bakelants en Boeckx dat in het voordeel pleit van laatstgenoemde. Boeckx – juist of niet – draait nooit rond de pot. Bakelants wel en dat komt omdat hij bevooroordeeld is. Remco Evenepoel en co. worden harder aangepakt dan zijn vriend en trainingsmaat Wout van Aert. Dat is te verklaren, maar daarom nog niet te begrijpen. Een analist hoort afstand te houden tot en zeker niet meer samen te trainen met het lijdend voorwerp van zijn analyse.

Een analist hoort ook een klein beetje afstand te houden van de wereld waar hij tot voor kort deel van uitmaakte. Een ontluizingsperiode is misschien wat overdreven, maar een beetje schroom en discretie zijn op hun plaats. Hein Vanhaezebrouck die met zijn gekende zelfvoldane glimlach op het gezicht meteen in augustus en daarna een heel jaar KAA Gent fileerde, dat wrong. Of die het niet wilde hebben over de Rode Duivels zolang er geen nieuwe bondscoach was aangesteld, dat was dan weer lachwekkend.

Zijsprongetje: het kan nog erger. De overtreffende trap van de analist (v/m) is de expert (v/m). Bij de gewone redactie van de VRT zijn het allemaal experts. Wie één keer ergens is geweest of zich in een onderwerp heeft verdiept, is plots expert van die regio of die problematiek en wordt in Het journaal gevraagd te komen orakelen.

Maar goed dat we daar in de sport nog niet aan toe zijn. Wij weten ten minste dat we deel zijn van een grote business: het sportentertainment. En zo gedragen we ons ook: het slaat soms echt helemaal nergens op. Wat het voorbije moment met een nooit geziene stelligheid is geponeerd, wordt even later met een verbazingwekkende zekerheid tegengesproken. Overtuigend klinken en een beetje maar ook niet te veel controverse oproepen, dan is het al lang goed.