De voetbalkooi bij het Jeltje de Bosch Kemperpad ontpopte zich de afgelopen jaren tot een heuse splijtzwam in de buurt in Amsterdam-West. Na meldingen van geluidsoverlast door spelende kinderen was het plan om de kooi te halveren om zowel de kinderen als de melders tegemoet te komen. Dat stuitte weer op weerstand van andere buurtbewoners, die een kort geding aanspanden. Uiteindelijk mocht de kooi in zijn geheel blijven staan, al kwamen er wel geluidswerende voetbaldoelen.

Als het aan de Sportraad Amsterdam ligt — de belangrijkste onafhankelijke sportadviseur van de stad — behoren dit soort situaties straks tot het verleden, en mag het geluid van spelende kinderen niet langer als overlast worden bestempeld.

De raad pleit ervoor dit op te nemen in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV), waarin de regels over de openbare orde en veiligheid zijn vastgelegd. ‘In Amsterdam is het geluid van spelende kinderen een natuurlijk, wenselijk en onvermijdelijk onderdeel van het dagelijks leven.’ Door de bepaling te implementeren in de APV benadrukt de gemeente dat zij hecht ‘aan een kindvriendelijke openbare ruimte’.

Het is de opvallendste van de twaalf aanbevelingen uit het ‘Grote Amsterdamse Buitenspeeladvies’. In Duitsland is al in beleid vastgelegd dat kinderen op officiële speelplaatsen naar hartenlust lawaai mogen maken. In 2011 besloot bondskanselier Angela Merkel dat omwonenden daar niet meer over mogen klagen.

Minder naar buiten

Buitenspeelplekken voor kinderen in Amsterdam staan onder druk door de toenemende woningdichtheid. De raad wijst erop dat speelruimtes bij de aanleg van nieuwbouwwijken vaak als eerste verdwijnen wanneer er bezuinigd moet worden – terwijl kinderen juist aangemoedigd moeten worden om naar buiten te gaan. Ze doen dat namelijk steeds minder, óók door de aantrekkingskracht van schermpjes en sociale media.

Vandaar dat er in het rapport veel aandacht wordt gegeven aan het behoud van bestaande plekken. Volgens het adviesorgaan zijn speelplaatsen in Amsterdam essentieel omdat juist dáár mensen uit uit verschillende hoeken van de samenleving bij elkaar komen. Zo willen ze dat bestaande speelplekken juridisch beschermd worden tegen stedelijke vernieuwingsplannen.

Dat speelt bijvoorbeeld op het speelpleintje bij de Vendelstraat, een van de weinige speelplekken in het hart van het centrum van de stad. Geplande bouwwerkzaamheden van de Universiteit van Amsterdam bedreigen de speelplek en buurtbewoners hebben via een petitie het stadsdeel om bescherming gevraagd. ‘Tot op de dag van vandaag is er nog geen enkele zekerheid dat het ‘Vendelplein’, een verbindingsplek, in haar huidige staat behouden kan blijven’.

Niet onbezorgd spelen

De Sportraad schrijft verder dat het gevoel dat kinderen onbezorgd voor de deur kunnen spelen, afneemt. Ze wijzen daarbij op een eerder rapport van de Rekenkamer, waaruit blijkt dat 62 procent van de bewoonde buurten in Amsterdam nog altijd minder dan één speelplek per 300 woningen telt en dus niet voldoet aan de richtlijn die geldt voor nieuwbouwwijken: minimaal één speelplek per 300 woningen, en binnen 150 meter een speelplek voor jonge kinderen.

Het afgelopen jaar sprak de raad met stichting Jantje Beton, de Johan Cruyff Foundation, de Kinderombudsman, de Rekenkamer, het Mulier Instituut, binnen- en buitenlandse deskundigen op het gebied van buitenspelen, én met buurtbewoners die alarm slaan over het tekort aan — of verdwijnen van — speelplekken in de stad.

In de strijd om de schaarse ruimte in de stad hoopt de sportraad dan ook dat de gemeenteraad stelling neemt en zich uitspreekt voor buitenspelen voor kinderen. Volgens hen is er langetermijnbeleid nodig, waarbij ‘buitenspelen een volwaardige stedelijke prioriteit wordt, met centrale regie en gespecialiseerde kennis’.

Veilig en met plezier spelen

Wethouder Sport Sofyan Mbarki spreekt van een ‘goed en waardevol advies’, maar gaat niet specifiek in op losse aanbevelingen. “Kinderen moeten altijd voldoende ruimte hebben om veilig en met plezier buiten te spelen, maar die ruimte staat onder druk in Amsterdam.”

Mbarki wijst op investeringen die al gedaan zijn voor de ruim 1600 speeltoestellen in de stad. Vorig jaar gaf de gemeente 4,6 miljoen euro uit aan het opknappen van zo’n 70 speeltuinen. “Daarnaast trekken we 2 miljoen euro uit voor extra speelplekken, waarbij we speciaal aandacht hebben voor wijken waar nu nog te weinig buitenspeelruimte is voor kinderen.” Mede daardoor kreeg de gemeente in 2024 een aanmoedigingsprijs van stichting Jantje Beton.

Luister ook naar de Parool Podcast, dé podcast over Amsterdam waarin journalisten Raounak Khaddari en Tim Wagemakers je iedere week bijpraten over alles wat er in de stad gebeurt.