Het Oekraïense ministerie van Digitale Transformatie maakte het bestaan van de “Brave 1 Market” deze week wereldkundig. Er zijn inmiddels zo’n duizend producten te verkrijgen variërend van drones tot radioapparatuur, en van AI-hulpmiddelen tot automatische machinegeweren.

Het land krijgt onder meer grote wapensystemen, luchtafweer, tanks en gevechtsvliegtuigen van westerse bondgenoten, maar produceert zelf op grote schaal drones, die een zeer belangrijke rol spelen aan het front. Eenheden, die ook over eigen budgetten beschikken, hebben al lokale producenten gevonden bij wie ze militair materieel hebben besteld.

De nieuwe marktplaats moet het contact tussen eenheden en Oekraïense fabrikanten makkelijker maken en stroomlijnen. Militairen aan het front weten vaak sneller dan het centrale commando welke nieuwe technologie er beschikbaar is en wat ze nodig hebben, is een van de redeneringen achter de invoering van de marktplaats.

Fabrikanten kunnen zichzelf aanmelden en worden doorgelicht voordat ze hun producten kunnen aanbieden. Afnemers kunnen vervolgens recensies achterlaten over het bestelde materieel. Alle producten worden getest voordat ze beschikbaar komen op het platform.

Het werkt niet helemaal zoals Amazon. Gebruikers voegen niet hun gewenste kamikazedrone of signal jammer toe aan een digitaal winkelwagentje om vervolgens af te rekenen, maar krijgen wel de contactgegevens te zien van een fabrikant. Met het budget van hun eenheid kunnen ze vervolgens een aankoop doen die ze direct geleverd krijgen.

De marktplaats kent een openbaar gedeelte, dat hier zichtbaar is, en een besloten gedeelte.market.brave1.gov.ua

Zulke logistieke decentralisatie is volstrekt ongebruikelijk in westerse legers, zegt hoogleraar krijgswetenschappen Frans Osinga van de Universiteit Leiden: “Collectief inkopen betekent dat er lagere kosten zijn. En standaardisatie is ook lastig zonder centrale regie.”

Toch snapt Osinga wel waarom Oekraïne voor deze aanpak kiest. Hoewel het leger kampt met een wapentekort, is dat geen falen van de centrale levering, zegt Osinga. “Het voordeel is dat eenheden afhankelijk van hun eigen behoeften inkopen doen. Bovendien verhoogt het de reactiesnelheid als het niet centraal hoeft te worden geregeld.”

Nu werkt de Brave 1 Market nog met geld. Als een eenheid een Vyriy 8-cameradrone wil, kost ze dat 19.200 hryvnia (407 euro). De op afstand bestuurbare Robotrack 2, een mijnenveger op rupsbanden, neemt een hap van 198 duizend hryvnia (4.185 euro) uit het brigadebudget.

De Soyka-verkenningsdrone van 345 duizend hryvnia (7.393 euro)market.brave1.gov.ua

Binnenkort moet het ook mogelijk zijn aankopen te doen met ePoints. Sinds vorig jaar nemen tientallen eenheden deel aan het zogeheten Army of Drones-bonusprogramma. Door Russische doelwitten te raken en daarvan beelden te uploaden naar een server, krijgen eenheden punten toegekend. De legerleiding verifieert de beelden voordat een eenheid de ePoints krijgt.

Als een Russische militair wordt gedood, krijgt een eenheid 6 punten. Het beschadigen van een tank levert 20 punten op, het vernietigen 40. Vernietigt een eenheid een mobiele raketlanceerinstallatie, dan worden 50 punten uitgedeeld.

Voor 43 punten “koopt” een eenheid bijvoorbeeld een Vampire-aanvalsdrone, door de Russen ook wel Baba Jaga genoemd, naar een heks uit slavische volksverhalen die kinderen opeet. Een Vampire-drone kan een explosieve lading van 15 kilo meedragen.

Op de website van Brave 1 wordt bijgehouden welke eenheden de meeste punten scoren. Bovenaan staan de “Vogels van Magyar”, een drone-eenheid van de landmacht, met meer dan 16 duizend punten. Daarvoor kunnen ze 1.000 cameradrones met first person view aanschaffen, 100 Vampire-drones en 40 verkenningsdrones.

Beelden die de ‘Vogels van Magyar’ zelf van hun aanvallen online plaatsen:

Het lijkt een tamelijk morbide manier om oorlog op deze manier tot een spel te maken. Osinga: “In alle oorlogen zie je bijvoorbeeld dat jachtvliegers een vliegtuigje op hun toestel schilderen als ze een vijand hebben neergehaald, of bommenwerpers die op het vliegtuig bijhouden hoeveel aanvallen ze hebben uitgevoerd. Maar een dergelijk wedstrijdelement ken ik niet.”

Concurrentiestrijd

Minister Mychajlo Fedorov van Digitale Transformatie ziet ondertussen dat de aanpak werkt, zegt hij tegen Politico. Nadat de beloning voor het doden van een vijand was verhoogd van 2 tot 6 punten, zouden er in een maand twee keer meer Russen zijn omgebracht door deelnemende eenheden. Die bewering valt niet te verifiëren.

Het puntensysteem leidt tot concurrentie tussen eenheden, meent Fedorov. De effectiefste eenheden krijgen dan de effectiefste drones. Daar ziet Osinga ook nadelen aan: “Succesvolle eenheden wil je belonen, maar ligt hun succes aan de wapens? Ligt het aan de tactiek? Het gevaar is dat bepaalde brigades meer krijgen dan anderen en dat dat niet in overeenstemming is met de strategische behoeften aan het front.”